ATAN AFS olarak resmi olarak kurulduğumuz 2011 yılından bugüne dek birçok firmanın yağ numunelerini çalıştığımız yağ analiz laboratuvarında detaylı yağ analizini başarılı bir şekilde yaptık. 

Detaylı yağ analiz hizmeti kullanımda olan hidrolik, türbin v.s. gibi değerli ve hassas yağların mevcut durumunu görmek ve yağa veya sisteme gereken müdahaleleri yapmak için önemlidir ve gereklidir.

Detaylı yağ analizinde genellikle viskoziteye, yağın içindeki su oranına, TAN değerine (toplam asitleşme miktarı), partikül kirliliğine (NAS veya ISO) ve yağın katık paketindeki elementlerin durumuna bakılır. 

Biz siz değerli müşterileirmize bu konuda uygun fiyatlarımızla ve bilgili ve tecrübeli ekibimizle destek olacağız. Detaylı yağ analizi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.

PARTİKÜL SAYISI (YAĞ KİRLİLİĞİ) :

Yağ kirliliği, özellikle türbin sistemlerinde çok önemli bir parametredir ve hem yağın ömrünü hem de türbin sisteminin ömrünü ve arıza sıklığını tanımlayan bir unsurdur. Türbin sistemlerinde kullanılan hidrolik ve türbin yağlarının kalitesini etkileyen en önemli unsur, partikül kirliliğidir.

Zira partikül kirliliği, içerdiği elementlerle yağın kimyasını etkilediği gibi, tribolojik ve reolojik özellikleri ile aşınmalara neden olmaktadır. Kirlilikle ilgili genel kural koymak zordur. Ancak, hidrolik ve türbin yağlarında ISO4406 14/11 (NAS 6), hidrolik yağlarında ise oransal sistemlerde ISO4406 16/14 (NAS 8) ve servo sistemlerde ise ISO4406 14/11 (NAS 6) limit değerleri kullanılır. Kirliliği ifade etmekte genellikle bir mililitre (1 mL) yağ numunesinde belli bir ortalama mikron büyüklükteki partiküllerin sayısı kullanılır.

Kirlilik sayımında kullanılan ISO4406 standardı en son 1999 yılında güncellenmiştir. Bu standatta, R1/R2/R3'de kullanılan R "Ranj Sayısı" 1-30 arasındaki sayılarla değişir ve 1 mL yağ numunesinde bulunan partikül sayısı arasında ~2R şeklinde bir bağlantı vardır. Laboratuvarımızdaki bu analiz vakum ve basınç sistemi ile çalışan cihazımızda lazer sistemi kullanılarak yağdaki partikülün boyutları ve adedi ISO 4406 / SAE AS 4059 – NAS 1638 yöntemlerine göre ölçülmektedir.

VİSKOZİTE :

Genellikle tanımlamada kinematik viskozite birimi olan cSt (centiStoke) kullanılır. Hidrolik ve türbin yağlarında viskozite açısından kullanım aralığı -%10 ile +%10'dur. Kalınlaşmış (viskozitesi artmış) yağda aşırı derecede kirlilik ve/veya reçineleşme olduğunu gösterir. İncelmiş (viskozitesi azalmış) yağın viskozitesinin düşüklüğünün nedeni, yanlışlıkla ince yağ karıştırılması veya yağın yorulmasından kaynaklanan moleküler zincirlerin kopması olabilir. Laboratuvarımızda kinematik viskozite ölçümü ASTM (American Society for Testing and Materials - Amerikan Test ve Malzeme Derneği) yöntemlerinden ASTM D445 ile yapılmaktadır. Bu yöntemde yağ numunesinin belli derecede sıcaklıkta tutulan bir yağ banyosunda bulunan ince kapiler bir borudan yerçekimi etkisi altında akması sağlanır. Akma süresine bağlı olarak yağın kinematik viskozitesi sabit iki nokta arasındaki akma süresinden, kullanılan Ubbelohde tüpüne ait K sabiti değeri ile çarpılarak yağın cSt (mm2/sn) cinsinden bulunur.

TAN (TOPLAM ASİT SAYISI) :

Madeni yağlar, depolanmaları ve kullanılmaları süreci boyunca dış etkilere maruzdur. Bu etkilerin yağdaki en önemli sonucu, karbon (C) ve hidrojen (H) atomlarından oluşan moleküllere oksijen (O) girişini sağlayarak, yağın asite (COOH) dönüşmesidir. Oluşan değişik asitler, madenî yağın çalıştığı yüzeylerde aşındırıcı ve korozif etki yaratırlar. O nedenle, yağ imalâtçıları yağda asitleşmeyi dengelemek için, yağın içine alkalen katkı maddeleri katarlar. Bunlar genellikle kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), çinko (Zn) ve P (fosfor) bileşikleridir. Yağın oksitleşmesi, dolayısıyla asit oluşumu, yağın içindeki alkalen maddelerin düzeyini ölçerek değerlendirilebilir. TAN (Total Acid Number - Toplam Asit Sayısı) değeri, yağın bir mililitresindeki asidi nötralize edecek alkalen madde potasyum hidroksit (KOH) miktarının gram olarak ifadesidir. Laboratuvarımızda bu analizler otomatik titratörle yapılmaktadır. Laboratuvarımızda TAN tayini ASTM (American Society for Testing and Materials - Amerikan Test ve Malzeme Derneği) yöntemlerinden ASTM D 664 ile yapılmaktadır.

NEM (SU) TAYİNİ :

Yağda su, en tehlikeli dış etkilerin başında gelir. Zira suyun içindeki oksijen, karbon ve hidrojen ile birleşerek asit yapabildiği gibi, suyun bu özelliği ile temas ettiği yüzeylerde korozyona neden olduğu bilinmektedir. Su analizinde "ppm" (parts per million - milyonda bir) birimi kullanılır. Laboratuvarımızda bu analiz, Otomatik Kulometrik Karl Fischer titrasyon cihazı ile ölçülür. Laboratuvarımızda kulometrik nem tayini ölçümü ASTM (American Society for Testing and Materials - Amerikan Test ve Malzeme Derneği) yöntemlerinden ASTM D6304 ile yapılmaktadır.

ELEMENTLER :

Katkı elementleri ve aşınma metalleri, sistemlerden alınan yağ numunelerinde, sistemin değişik parçalarındaki aşınmalardan dolayı meydana gelecek aşınma elementleri miktarının ppm mertebesinde tespiti ve buna bağlı olarak sistemin ve sistemdeki yağın performansının belirlenmesidir. Türbin sistemleri ve hidrolik sistemler gibi hassas bölgelerde kullanılan yağların kullanım ömrünün tespiti ve sisteme olan etkilerini görmek, yağdaki aşınma metalleri analizini yapmakla mümkün olur. Böylelikle müşterilerimizin türbin sistemleri veya hidrolik sistemlerinin periyodik koruyucu bakımına yardımcı olunur. Türbin, yağ cinsi, kullanım saati ve ünite bilgilerini kapsayan numunelerin tavsiye edilen numune alma usullerine göre alınması, analiz sonuçlarının hassasiyetini etkiler. Analiz sonuçları ASTM metoduna göre analiz raporuyla birlikte müşterilerimize bildirilir. Laboratuvarımızda elementlerin tayini ASTM (American Society for Testing and Materials - Amerikan Test ve Malzeme Derneği) yöntemlerinden ASTM D 5185 ile yapılmaktadır.

YAĞ NUMUNESİ ALMA

Yağ numunesi almada en önemli husus, numuneye yabancı parçacık girişini önlemektir. Çünkü yağ analizi ppm (milyonda parçacık sayısı) düzeyinde yapılmaktadır. Dikkatli ve temiz koşullarda alınmayan yağ numunesinin analiz sonucu gerçek dışı ve yanıltıcı olacaktır. Örneğin tozlu ortamda, rüzgârlı ortamda, toprak ve kir bulaşmış numune alma kabı ve hortumu ile alınan yağ numunesi içinde fazladan raporlanan parçacıklar yanıltıcı sonuçlara ulaştıracaktır. Tecrübelerle, bu yan etkiler sonucu numune kabının birkaç dakika dahi açık kalması veya numune hortumunun değiştirilmeyip temizlenmemiş numune alma pompasının kullanılması sonucu yağ analizinde farklı sonuçlara ulaşıldığı görülmüştür.

Numune alırken dikkat edilecek hususlar:

1. Numune çalışma sıcaklığında olmalıdır veya sistem durdurulduktan sonra en fazla 30 dakika içinde numune alınmalıdır. Böylece alınan numune homojen yapıda olup sistemdeki yağın gerçek performansını gösterecektir.

2. Vakum pompası ile numune alınırken yağ seviyesinin orta noktasından alınacak şekilde ayarlanmalıdır. Hortumun ucu yağ haznesinin dibine ulaşarak toplanmış birikimler çekilmemelidir. Aksi halde analiz sonucu bulunan parçacık miktarları yanıltıcı olacaktır.

3. Numune kabı temiz ve kuru olmalıdır.

4. Numune alma işlemi biter bitmez numune kabı kapağı hemen sıkıca kapanmalı ve kargo ile gönderim esnasında dökülmemesi için gereken önlemler alınmalıdır.

5. Numune kabı ağzına kadar değil ¾ ü kadar doldurulmalıdır.

6. Etiket bilgileri mutlaka tamamen doldurulmalıdır. (marka, model, çalışma saati, tarih v.b.)

7. Numuneler geciktirilmeden analiz için ilgili kuruluşa gönderilmelidir.

Vakum pompası ile numune alma yöntemi:

Numune alma valfı veya tapası olmayan sistemlerde kullanılmakta olan en popüler yöntemdir. Sistemdeki her birimden numune alınabilir. Kullanılmamış ve temiz hortumun ucu 450 açı ile kesilip vakum pompasının üstünden geçirilir. Kesilen uç temiz olmalıdır. Uçta kalabilecek yabancı parçacıklar, analiz sonucunda yanıltıcı olabilir. Vakum pompasına bağlanan numune alma kabı temiz ve kullanılmamış olmalıdır. Hortum ucu numune kabı içine yaklaşık 4 cm kadar girmelidir. Seviye kontrol çubuğu varsa, hortumun uzunluğu buna göre belirlenmelidir. Seviye çubuğu yoksa da hortum uzunluğu yağ haznesinin orta seviyesine gelecek şekilde ayarlanmalıdır. Makine veya sistem durdurulmuş olmalıdır. Numune alınacak yağ, homojen olmasını sağlamak için çalışma sıcaklığında olmalıdır. Hortumun ucu yağ haznesinin orta nokta seviyesinde ve dibe değmeyecek şekilde ayarlanmalıdır. Numune kabını ¾ kadar doldurunuz. Numune kabı tamamen doldurulmamalıdır. Dolan numune kabı çıkarılıp hemen kapağı sıkıca kapatılmalıdır. Etiket bilgileri doldurulup kabın üzerine yapıştırılmalıdır. Numune alındıktan sonra hortum çıkarılmalıdır. Ancak hortumu yukarı doğru çekerek çıkarma sonucu pompa kirlenebilir. Bunu önlemek için hortumu pompanın üst kısmından kesip aşağıdan çekerek çıkarınız. Numune alma kabı ve hortumu tek kullanımlıktır!

Boşaltma tapası veya musluğundan numune alma:

Yağ değişimlerinde yağın performansını incelemek amacı ile tercih edilmelidir. DİKKAT: Yağ sıcak olacağı için yanmamak için gerekli koruyucu önlemleri alınız. Bu yöntemle numune alınırken teknisyen temizliğe çok dikkat etmelidir. Tapanın etrafı iyice silinerek, yıkanarak ve basınçlı hava ile iyice temizlenmelidir. Numune kabına girebilecek en ufak pislik, analiz sonuçlarını gerçek dışı olarak değiştirir. Makine veya sistem durmuşken alınacak numune en sağlıklı sonucu verecektir. Boşaltma esnasında, ilk ağızda veya en son akan yağdan numune alınmamalıdır. Akışın ortalarına doğru, yağ nispeten berrak iken numune kabı dikkatlice doldurulmalıdır. Numune kabı hemen sıkıca kapatılarak etiketlenmelidir. Etiket bilgileri mutlaka doğru olarak doldurulmalıdır. Tapanın altına konulan toplama kabından numune alınmaz!